మహాభారతం: మౌసల పర్వం - యదువంశ వినాశనం

మౌసల పర్వం: శాపానికి నాందికురుక్షేత్ర మహాసంగ్రామం ముగిసి ముప్పై ఆరు సంవత్సరాలు గడిచాయి. హస్తినాపురంలో, యుధిష్ఠిరుని ధర్మపాలనలో రాజ్యం సుఖశాంతులతో, సిరిసంపదలతో తులతూగుతోంది. ద్వారకలో కూడా, శ్రీకృష్ణుని సాన్నిధ్యంలో, యాదవులు అపారమైన సంపదతో, అధికారంతో విలసిల్లుతున్నారు. కానీ, కాలక్రమేణా, ఆ ఐశ్వర్యం, బలం వారిలో గర్వాన్ని, అహంకారాన్ని, విచ్చలవిడితనాన్ని పెంచాయి. వారు ధర్మాన్ని, పెద్దలను గౌరవించడాన్ని మరచిపోయారు.ఒకనాడు, కణ్వుడు, విశ్వామిత్రుడు, నారదుడు వంటి మహర్షులు, శ్రీకృష్ణుడిని దర్శించుకోవడానికి ద్వారకకు వచ్చారు. వారిని చూసిన కొందరు అహంకారియైన యాదవ యువకులకు ఒక దుష్ట ఆలోచన వచ్చింది. వారు శ్రీకృష్ణుని కుమారుడైన సాంబుడికి, గర్భవతి అయిన స్త్రీలాగా వేషం వేసి, అతని కడుపులో ఒక ఇనుప ముసలం (రోకలి) పెట్టి, ఆ మహర్షుల వద్దకు తీసుకువెళ్లారు."ఓ మహర్షులారా! ఈమె మా సోదరుని భార్య. గర్భవతిగా ఉంది. ఈమెకు పుట్టబోయేది ఆడపిల్లనో, మగపిల్లవాడో దయచేసి చెప్పగలరా?" అని వారు అపహాస్యంగా అడిగారు.వారి దుష్టబుద్ధిని, అపహాస్యాన్ని తమ తపోశక్తితో గ్రహించిన మహర్షులు, ఆగ్రహంతో జ్వలించారు. విశ్వామిత్రుడు ముందుకు వచ్చి, భయంకరమైన స్వరంతో ఇలా శపించాడు: "ఓరీ మూర్ఖులారా! మహర్షులను అపహాస్యం చేస్తారా? మీ ఈ అహంకారానికి తగిన శాస్తి జరగాలి. ఈ 'స్త్రీ' కడుపు నుండి, ఒక ఆడపిల్ల కాదు, మగపిల్లవాడు కాదు... యావత్ యదువంశాన్ని సర్వనాశనం చేయగల ఒక భయంకరమైన ఇనుప ముసలం పుడుతుంది! ఆ ముసలం కారణంగా, మీరందరూ ఒకరినొకరు చంపుకుని, నాశనమవుతారు!"శాపం ఫలించుట: ముసలం మరియు ఎరక గడ్డిమహర్షుల శాపానికి యాదవ యువకులు భయంతో వణికిపోయారు. మరుసటి రోజే, ఆశ్చర్యకరంగా సాంబుడికి ఆ ఇనుప ముసలం జన్మించింది. భయభ్రాంతులకు గురైన వారు, ఆ ముసలాన్ని తీసుకుని, యాదవ రాజైన ఉగ్రసేనుని వద్దకు పరుగున వెళ్ళి, జరిగినదంతా వివరించారు. మహర్షుల శాపం తప్పక ఫలించి తీరుతుందని తెలిసిన ఉగ్రసేనుడు, ఆ విపత్తును నివారించడానికి, ఆ ముసలాన్ని అరగదీసి, పొడిగా చేసి, సముద్రంలో కలిపివేయమని ఆజ్ఞాపించాడు.యాదవులు ఆ ముసలాన్ని ఒక రాయిపై పెట్టి, అరగదీయడం ప్రారంభించారు. కానీ, చివరిలో ఒక చిన్న, పదునైన ముక్క మాత్రం మిగిలిపోయింది. దానిని అరగదీయడం సాధ్యం కాకపోవడంతో, వారు ఆ ముక్కను, మరియు ముసలం యొక్క పొడిని తీసుకువెళ్లి, ప్రభాస తీర్థం వద్ద సముద్రంలో పారవేశారు.కాలక్రమేణా, ఆ ముసలం యొక్క పొడి, సముద్రపు అలల ద్వారా ఒడ్డుకు కొట్టుకువచ్చి, అక్కడ దట్టంగా, పదునైన అంచులతో కూడిన 'ఎరక' అనే గడ్డిగా మొలిచింది. సముద్రంలో పడేసిన ఆ చివరి పదునైన ఇనుప ముక్కను ఒక చేప మింగింది. ఆ చేపను, 'జర' అనే పేరు గల ఒక వేటగాడు పట్టుకున్నాడు. చేప కడుపులో లభించిన ఆ లోహపు ముక్క యొక్క పదునుకు ఆశ్చర్యపోయి, దానిని తన బాణానికి కొనగా అమర్చుకున్నాడు.ద్వారకలో, నెమ్మదిగా దుశ్శకునాలు కనపడటం ప్రారంభించాయి. పట్టపగలే సూర్యుని చుట్టూ వలయాలు, అకాల వర్షాలు, నగరంలోని దివ్యమైన ఆయుధాల అదృశ్యం వంటివి జరిగాయి. గాంధారి శాపం, మహర్షుల శాపం ఫలించే సమయం ఆసన్నమైందని శ్రీకృష్ణుడు గ్రహించాడు. ఈ వినాశనాన్ని నివారించడం తన తరం కూడా కాదని ఆయనకు తెలుసు. ఆయన యాదవులతో, "ద్వారకలో అరిష్టాలు చోటుచేసుకుంటున్నాయి. మనమందరం పవిత్రమైన ప్రభాస తీర్థానికి వెళ్లి, పుణ్యస్నానాలు ఆచరించి, దేవతలను ప్రార్థిద్దాం. దానివలన మన పాపాలు తొలగిపోవచ్చు" అని సలహా ఇచ్చాడు.ప్రభాస తీర్థంలో ప్రళయంశ్రీకృష్ణుని మాట ప్రకారం, యాదవులందరూ తమ కుటుంబాలతో, అపారమైన భోజనపదార్థాలతో, మరియు ముఖ్యంగా, నిషేధించబడినప్పటికీ, పెద్ద మొత్తంలో మద్యంతో ప్రభాస తీర్థానికి బయలుదేరారు. అక్కడ, పూజలు, ప్రార్థనలు ముగిసిన తర్వాత, వారు విందులు, వినోదాలలో మునిగిపోయారు. మితిమీరిన మద్యం సేవించడంతో, వారి వివేకం నశించి, అహంకారం తలకెక్కింది.మత్తులో, వారి మధ్య పాత గొడవలు మళ్ళీ మొదలయ్యాయి. కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో కౌరవుల పక్షాన పోరాడిన కృతవర్మను, పాండవుల పక్షాన పోరాడిన సాత్యకి, "నిద్రిస్తున్న సైనికులను చంపిన నీచుడివి నువ్వు" అని నిందించాడు. అందుకు కృతవర్మ, "మరి నిరాయుధుడైన భూరిశ్రవుడి చేయి నరికిన నీవు ధర్మాత్ముడివా?" అని ఎదురుదాడి చేశాడు.మాట మాట పెరిగి, అది ఒక భీకరమైన గొడవగా మారింది. కోపంతో ఊగిపోతున్న సాత్యకి, తన కత్తి దూసి, కృతవర్మ తల నరికాడు. అది చూసి, కృతవర్మ పక్షం వారు సాత్యకిపై దాడి చేసి, అతడిని చంపేశారు. ఇంకేముంది, యాదవులందరూ రెండు వర్గాలుగా విడిపోయి, ఒకరిపై ఒకరు దాడి చేసుకోవడం ప్రారంభించారు. వారి వద్ద ఆయుధాలు లేకపోవడంతో, ఒడ్డున మొలిచిన ఆ పదునైన 'ఎరక' గడ్డిని పీకారు. శాప ప్రభావం వలన, ఆ గడ్డి వారి చేతులలోకి రాగానే, భయంకరమైన ఇనుప రోకళ్ళుగా (గదలుగా) మారాయి.విచక్షణ కోల్పోయిన యాదవులు, ఆ ఇనుప రోకళ్ళతో, ఒకరినొకరు కొట్టుకుని, చంపుకోవడం ప్రారంభించారు. తండ్రి కొడుకును, కొడుకు తండ్రిని, అన్న తమ్ముడిని... ఎవరినీ వదలకుండా, పిశాచాల్లా మారి, యావత్ యదువంశాన్ని తమ చేతులతోనే నాశనం చేసుకున్నారు. శ్రీకృష్ణుడు, బలరాముడు వారిని ఆపడానికి ఎంత ప్రయత్నించినా, విఫలమయ్యారు. చివరికి, శ్రీకృష్ణుని కుమారులు, మనవళ్ళు కూడా ఆ అంతర్యుద్ధంలో హతమయ్యారు.బలరామ, కృష్ణుల నిర్యాణంయావత్ యదువంశం తన కళ్ళ ముందే నాశనమవ్వడం చూసి, బలరాముడు తీవ్రమైన నిర్వేదానికి లోనయ్యాడు. ఆయన ఆ జనఘోషకు దూరంగా, ఒక అడవిలోకి వెళ్లి, ఒక చెట్టు కింద కూర్చుని, యోగసమాధిలోకి వెళ్ళిపోయాడు. ఒక్కసారిగా, ఆయన నోటి నుండి, వేయి పడగలతో, ఒక మహా శ్వేత సర్పం (ఆదిశేషుని నిజ స్వరూపం) బయటకు వచ్చి, సముద్రం వైపు ప్రయాణించి, అందులో లీనమైపోయింది. బలరాముడు తన మానవ దేహాన్ని త్యజించాడు.శ్రీకృష్ణుడు, తన అన్నగారి నిర్యాణాన్ని, యదువంశ వినాశనాన్ని చూసి, ఈ లోకంలో తన అవతార కార్యం పరిసమాప్తి అయిందని గ్రహించాడు. ఆయన తన సారథి అయిన దారుకుడిని పిలిచి, "దారుకా! నీవు వెంటనే హస్తినాపురానికి వెళ్లి, అర్జునుడికి ఇక్కడ జరిగిన వినాశనం గురించి తెలియజేయి. ద్వారకకు వచ్చి, మిగిలిన స్త్రీలను, పిల్లలను కాపాడమని నా సందేశం అందించు" అని చెప్పి, అతడిని పంపించాడు.ఆ తర్వాత, శ్రీకృష్ణుడు కూడా, అదే అడవిలోకి వెళ్లి, ఒక రావి చెట్టు కింద, ప్రశాంతంగా, యోగముద్రలో కూర్చున్నాడు. ఆయన తన ఎడమ పాదాన్ని, కుడి మోకాలిపై పెట్టుకుని, ఈ లోకాన్ని విడిచి వెళ్ళడానికి, తన దివ్యధామానికి తిరిగి వెళ్ళడానికి సిద్ధమయ్యాడు.అదే సమయంలో, 'జర' అనే వేటగాడు, వేట కోసం ఆ అడవిలోకి వచ్చాడు. దూరంగా, పొదలలో కదులుతున్న శ్రీకృష్ణుని పాదాన్ని చూసి, అది ఒక జింక చెవి అని భ్రమపడ్డాడు. అతను, తన వద్ద ఉన్న, ముసలం యొక్క చివరి ముక్కతో తయారు చేసిన బాణాన్ని సంధించాడు. ఆ బాణం, నేరుగా వెళ్లి, శ్రీకృష్ణుని పాదానికి గుచ్చుకుంది.వేటగాడు, తాను కొట్టిన జంతువును చూడటానికి దగ్గరికి వచ్చి, అక్కడ పడి ఉన్నది సాక్షాత్తూ శ్రీకృష్ణ భగవానుడని చూసి, భయంతో కంపించిపోయాడు. ఆయన పాదాలపై పడి, "స్వామీ! తెలియక అపరాధం చేశాను. నన్ను క్షమించు" అని విలపించాడు.శ్రీకృష్ణుడు చిరునవ్వుతో, "జరా! భయపడకు. ఇది నీ తప్పు కాదు. ఇదంతా విధిలిఖితం. జరగాల్సింది జరిగింది. నీవు కేవలం ఒక నిమిత్తమాత్రుడివి. నా ఈ అవతార సమాప్తికి నీవే కారణం కావాలని వ్రాయబడి ఉంది. నీవు నిష్కల్మషంగా నీ కర్తవ్యాన్ని నిర్వర్తించావు. నీకు పుణ్యలోకాలు ప్రాప్తిస్తాయి" అని అతడిని ఆశీర్వదించి, ఓదార్చాడు. ఆ తర్వాత, ఆయన తన మానవ శరీరాన్ని త్యజించి, తన దివ్య తేజస్సుతో వైకుంఠానికి తిరిగి వెళ్ళిపోయాడు.అర్జునుని దుస్థితి మరియు యుగాంతందారుకుని ద్వారా విషయం తెలుసుకున్న అర్జునుడు, హుటాహుటిన ద్వారకకు చేరుకున్నాడు. సముద్రం నెమ్మదిగా నగరాన్ని ముంచెత్తుతోంది. నగరం అంతా వితంతువుల రోదనలతో నిండి ఉంది. అర్జునుడు, శ్రీకృష్ణునికి, బలరామునికి, మరియు ఇతర యాదవులకు అంత్యక్రియలు నిర్వహించాడు. మిగిలిన స్త్రీలను, పిల్లలను, మరియు శ్రీకృష్ణుని భార్యలైన రుక్మిణి, సత్యభామ వంటి వారిని తీసుకుని, ఇంద్రప్రస్థానికి బయలుదేరాడు.మార్గమధ్యంలో, వారిని కొందరు అడవి దొంగలు (ఆభీరులు) చుట్టుముట్టారు. "అర్జునుడు ఇక్కడ ఉన్నాడు. భయపడకండి" అని స్త్రీలకు ధైర్యం చెప్పి, అర్జునుడు తన గాండీవాన్ని చేతబట్టాడు. కానీ, ఏ అద్భుతం! అతనికి తన దివ్యాస్త్రాల మంత్రాలు గుర్తురాలేదు. కనీసం, ఆ మహా గాండీవాన్ని ఎక్కుపెట్టడానికి కూడా అతని చేతులలో శక్తి లేదు. శ్రీకృష్ణునితో పాటే, తన దివ్యశక్తులన్నీ అంతరించిపోయాయని అర్జునుడు గ్రహించాడు. ఆ మహావీరుడు, ఒక సామాన్య దొంగల గుంపు చేతిలో ఓడిపోయాడు. దొంగలు, యాదవ స్త్రీలలో చాలామందిని అపహరించుకుపోయారు.అవమానంతో, దుఃఖంతో, అర్జునుడు మిగిలినవారితో హస్తినాపురానికి చేరుకున్నాడు. వ్యాసమహర్షిని కలిసి, తన దుస్థితిని వివరించగా, ఆయన, "అర్జునా! మీ కర్తవ్యం పూర్తయింది. శ్రీకృష్ణుడు ఈ లోకాన్ని విడిచి వెళ్ళాడు. ద్వాపర యుగం అంతమై, కలియుగం ప్రారంభమైంది. మీ ఆయుధాలకు, మీ శక్తులకు కాలం చెల్లింది. ఇక మీరు కూడా, ఈ లోకాన్ని విడిచి వెళ్ళే సమయం ఆసన్నమైంది" అని ఉపదేశించాడు.అర్జునుడు, తన సోదరుల వద్దకు వెళ్లి, యదువంశ నాశనాన్ని, శ్రీకృష్ణుని నిర్యాణాన్ని వివరించాడు. ఆ వార్త విన్న పాండవులకు, ఈ భూమిపై జీవించాలన్న ఆశ నశించింది. వారు కూడా, తమ మహా ప్రయాణానికి సిద్ధమవ్వాలని నిర్ణయించుకున్నారు. మౌసల పర్వం, ఒక యుగం యొక్క ముగింపును, మరొవ యుగం యొక్క ఆరంభాన్ని సూచిస్తూ, ఒక గాఢమైన విషాదంతో ముగుస్తుంది.