మహాభారతం: ఆది పర్వం - కురువంశపు పునాది

ఆది పర్వం: కథా ప్రారంభంమహాభారత కథా ప్రపంచంలోకి స్వాగతం. ఈ పవిత్ర గాథ, నైమిశారణ్యంలో శౌనకాది మహర్షులు దీర్ఘకాలిక సత్రయాగం చేస్తున్న సమయంలో, వారికి సూత మహర్షి కుమారుడైన ఉగ్రశ్రవసుడు వినిపించినది. వేదవ్యాస మహర్షి చే రచించబడి, విఘ్నేశ్వరునిచే లిఖించబడిన ఈ మహాకావ్యం ధర్మాధర్మ వివేచనకు, మానవ సంబంధాల సంక్లిష్టతకు, మరియు జీవన గమనానికి ఒక దర్పణం.ఈ గాథ కురువంశపు మూలపురుషుల నుండి ప్రారంభమవుతుంది. హస్తినాపుర మహారాజు శంతనుడు గంగానది తీరంలో ఒక సౌందర్యవతిని చూసి మోహిస్తాడు. ఆమెయే గంగాదేవి. ఆమెను వివాహం చేసుకోవాలంటే, తాను ఏది చేసినా అడ్డు చెప్పరాదనే నియమాన్ని విధిస్తుంది. శంతనుడు అంగీకరిస్తాడు. వారికి పుట్టిన ఏడుగురు పుత్రులను గంగాదేవి నదిలో పారవేస్తుంది. ఎనిమిదవ కుమారుడిని కూడా పారవేయబోతుండగా, శంతనుడు దుఃఖంతో ఆమెను వారిస్తాడు. నియమం ఉల్లంఘించబడటంతో, గంగాదేవి ఆ బాలుడిని తనతో తీసుకువెళ్లి, అతనికి దేవవ్రతుడని నామకరణం చేసి, సకల విద్యాపారంగతుణ్ణి చేస్తుంది. కొన్ని సంవత్సరాల తర్వాత, ఆమె దేవవ్రతుడిని శంతనుడికి అప్పగించి అంతర్ధానమవుతుంది. ఆ దేవవ్రతుడే తదనంతర కాలంలో తన తండ్రి సుఖం కోసం అకుంఠిత దీక్షతో బ్రహ్మచర్యం పాటిస్తానని భీషణ ప్రతిజ్ఞ చేసి భీష్ముడు అయ్యాడు.శంతనుడు, సత్యవతి అనే ఒక పల్లెపిల్లను వివాహం చేసుకోవాలని ఆశిస్తాడు. కానీ సత్యవతి తండ్రి, ఆమెకు పుట్టిన సంతానానికే రాజ్యప్రాప్తి కలగాలని షరతు విధిస్తాడు. తన తండ్రి కోరిక తీర్చడానికి, దేవవ్రతుడు తాను రాజ్యాన్ని త్యజించడమే కాకుండా, ఆజన్మాంతం బ్రహ్మచారిగా ఉంటానని ప్రతిజ్ఞ చేస్తాడు. ఈ భీషణ ప్రతిజ్ఞ కారణంగానే అతనికి భీష్ముడు అనే పేరు స్థిరపడింది. శంతనునికి, సత్యవతికి చిత్రాంగదుడు, విచిత్రవీర్యుడు అనే ఇద్దరు కుమారులు జన్మిస్తారు. చిత్రాంగదుడు యవ్వనంలోనే ఒక గంధర్వునితో యుద్ధంలో మరణిస్తాడు. విచిత్రవీర్యునికి కాశీరాజు కుమార్తెలైన అంబిక, అంబాలికలతో భీష్ముడు వివాహం జరిపిస్తాడు. కానీ, విచిత్రవీర్యుడు కూడా సంతానం కలగకుండానే క్షయ వ్యాధితో మరణిస్తాడు.కురువంశం అంతరించిపోయే ప్రమాదంలో పడగా, సత్యవతి తన మొదటి కుమారుడైన వ్యాసమహర్షిని స్మరించుకుంటుంది. వ్యాసుని ద్వారా, అంబికకు గుడ్డివాడైన ధృతరాష్ట్రుడు, అంబాలికకు పాండురోగంతో పాండురాజు, మరియు వారి దాసికి ధర్మనీతి కోవిదుడైన విదురుడు జన్మిస్తారు.కౌరవ పాండవుల జననం మరియు బాల్యంధృతరాష్ట్రునికి గాంధార రాకుమారి గాంధారితో వివాహం జరుగుతుంది. తన భర్త గుడ్డివాడని తెలిసి, ఆమె కూడా తన కళ్ళకు గంతలు కట్టుకుని పతివ్రతా ధర్మాన్ని పాటిస్తుంది. వ్యాసుని వరం వలన గాంధారి గర్భం ధరిస్తుంది, కానీ రెండేళ్లు గడిచినా ప్రసవం కాదు. ఇంతలో, పాండురాజు కుంతి, మాద్రి అను ఇద్దరిని వివాహమాడతాడు. ఒక శాపవశాత్తు పాండురాజు సంతానాన్ని కనలేని స్థితిలో ఉంటాడు. అప్పుడు కుంతి, తనకు దుర్వాస మహర్షి ప్రసాదించిన మంత్రాన్ని ఉపయోగించి, యమధర్మరాజు అంశతో యుధిష్ఠిరుడు, వాయుదేవుని అంశతో భీముడు, మరియు ఇంద్రుని అంశతో అర్జునుడు అనే ముగ్గురు కుమారులను కంటుంది. అదే మంత్రాన్ని మాద్రికి ఉపదేశించగా, ఆమె అశ్వినీ దేవతల అంశతో నకులుడు, సహదేవుడు అనే కవలలకు జన్మనిస్తుంది. ఈ ఐదుగురినే పంచపాండవులు అంటారు.పాండవుల జననం గురించి విన్న గాంధారి, అసూయతో తన గర్భాన్ని చేతులతో కొట్టుకుంటుంది. దాని ఫలితంగా, ఆమెకు ఒక మాంసపు ముద్ద జన్మిస్తుంది. వ్యాసుని సూచన మేరకు, ఆ మాంసపు ముద్దను నూటొక్క భాగాలుగా చేసి, నేతి కుండలలో భద్రపరుస్తారు. వాటి నుండి నూరుగురు కుమారులు, ఒక కుమార్తె జన్మిస్తారు. వారిలో పెద్దవాడు దుర్యోధనుడు, రెండవవాడు దుశ్శాసనుడు. కుమార్తె పేరు దుశ్శల. పుట్టినప్పుడే దుర్యోధనుడు గాడిదలా ఓండ్రపెట్టడం, నక్కలు ఊలవేయడం వంటి దుశ్శకునాలు కనిపిస్తాయి. విదురుడు వంటి పెద్దలు ఆ బాలుడిని పరిత్యజించమని సలహా ఇచ్చినా, పుత్ర ప్రేమతో ధృతరాష్ట్రుడు అందుకు అంగీకరించడు.కొంతకాలానికి, పాండురాజు శాపవశాత్తు మరణిస్తాడు. మాద్రి ఆయనతో పాటు సహగమనం చేస్తుంది. అనాథలైన పంచపాండవులను, వారి తల్లి కుంతీదేవిని హస్తినాపురానికి తీసుకువచ్చి, భీష్ముడు, ధృతరాష్ట్రుల సంరక్షణలో పెంచుతారు. ఇక్కడే కౌరవులకు, పాండవులకు మధ్య బాల్యం నుండే వైరం మొలకెత్తుతుంది. ముఖ్యంగా భీముని బలాన్ని చూసి దుర్యోధనుడు అసూయపడతాడు. భీముడిని చంపడానికి విషాహారం పెట్టి, నదిలో పడవేస్తాడు. కానీ భీముడు నాగలోకం చేరి, అక్కడ వాసుకి అనుగ్రహంతో వేయి ఏనుగుల బలాన్ని పొంది తిరిగి వస్తాడు.విద్యాభ్యాసం మరియు కర్ణుని ప్రవేశంరాజకుమారులందరికీ అస్త్రశస్త్ర విద్యలు నేర్పడానికి ద్రోణాచార్యుని గురువుగా నియమిస్తారు. ద్రోణుడు పాండవుల పట్ల, ముఖ్యంగా అర్జునుని పట్ల ప్రత్యేక అభిమానం చూపిస్తాడు. అర్జునుడు విలువిద్యలో అత్యంత ప్రతిభావంతుడై, గురువుకు ప్రియశిష్యుడవుతాడు. ఇదే సమయంలో, ఏకలవ్యుడు అనే నిషాద రాకుమారుడు ద్రోణుని వద్ద శిష్యరికం చేయాలని వస్తాడు. ద్రోణుడు నిరాకరించడంతో, ఆయన మట్టి ప్రతిమను గురువుగా భావించి, స్వయంగా విలువిద్యను అభ్యసించి అర్జునుని మించిన వాడవుతాడు. ఈ విషయం తెలుసుకున్న ద్రోణుడు, గురుదక్షిణగా ఏకలవ్యుని కుడిచేతి బొటనవేలును కోరతాడు. గురుభక్తితో ఏకలవ్యుడు తన వేలును సమర్పించుకుంటాడు.విద్యాభ్యాసం పూర్తయ్యాక, ద్రోణుడు రాజకుమారుల విద్యా ప్రదర్శనకై ఒక రಂಗస్థలాన్ని ఏర్పాటు చేస్తాడు. అక్కడ అర్జునుడు తన అద్భుత విలువిద్యా నైపుణ్యంతో అందరినీ ఆశ్చర్యపరుస్తాడు. సరిగ్గా అదే సమయంలో, సూర్యతేజస్సుతో, సహజ కవచకుండలాలతో ఒక యువకుడు రంగంలోకి ప్రవేశిస్తాడు. అతడే కర్ణుడు. అతను అర్జునుడిని ద్వంద్వ యుద్ధానికి ఆహ్వానిస్తాడు. కులగోత్రాలు తెలియని వాడితో రాజకుమారుడు యుద్ధం చేయరాదని కృపాచార్యుడు అడ్డుపడగా, దుర్యోధనుడు వెంటనే కర్ణుడిని అంగరాజ్యానికి రాజుగా అభిషేకిస్తాడు. ఆ క్షణం నుండి కర్ణుడు దుర్యోధనునికి ప్రాణమిత్రుడవుతాడు.లక్క ఇల్లు (లాక్షాగృహ దహనం)పాండవుల కీర్తి ప్రతిష్టలు, ప్రజలలో వారికి పెరుగుతున్న ఆదరణ చూసి దుర్యోధనుడు, అతని మామ శకుని, కర్ణుడు అసూయతో రగిలిపోతారు. పాండవులను హతమార్చడానికి ఒక కుట్ర పన్నుతారు. వారణావతంలో ఒక గొప్ప ఉత్సవం జరుగుతుందని చెప్పి, ధృతరాష్ట్రుని ద్వారా పాండవులను, కుంతీదేవిని అక్కడికి పంపిస్తారు. పురోచనుడనే వాస్తుశిల్పితో లక్క, గంధకం, నెయ్యి వంటి తేలికగా మండే పదార్థాలతో ఒక సుందరమైన భవనాన్ని నిర్మింపజేస్తారు. దానికే "లాక్షాగృహం" అని పేరు. సరైన సమయం చూసి ఆ ఇంటికి నిప్పంటించి, పాండవులను సజీవ దహనం చేయాలన్నది వారి పన్నాగం.ఈ కుట్రను విదురుడు పసిగట్టి, సంకేత భాషలో యుధిష్ఠిరుని హెచ్చరిస్తాడు. అంతేకాక, ఒక నమ్మకమైన వ్యక్తిని పంపి, ఆ లక్క ఇంటి నుండి బయటకు ఒక సురంగాన్ని తవ్విస్తాడు. ఒకరోజు పురోచనుడు ఇంటికి నిప్పుపెట్టాలని నిర్ణయించుకున్న రాత్రి, భీముడు ముందుగానే ఆ ఇంటికి నిప్పుపెట్టి, తల్లితోనూ, సోదరులతోనూ కలిసి సురంగం ద్వారా బయటపడతాడు. ఆ రాత్రి వారి ఇంట్లో బస చేసిన ఒక బోయ వనిత, ఆమె ఐదుగురు కుమారులు ఆ అగ్ని ప్రమాదంలో మరణిస్తారు. వారి శవాలను చూసి, పాండవులు మరణించారని కౌరవులు ఆనందిస్తారు.అరణ్యవాసం మరియు రాక్షస సంహారంలక్క ఇంటి నుండి తప్పించుకున్న పాండవులు, బ్రాహ్మణ వేషాలలో అడవులలో తిరుగుతుంటారు. ఒకనాడు వారు ప్రయాణిస్తుండగా, హిడింబుడు అనే నరమాంస భక్షక రాక్షసుడు వారిని చూస్తాడు. వారిని పట్టి తీసుకురమ్మని తన సోదరి హిడింబిని పంపిస్తాడు. కానీ ఆమె, భీముని సౌందర్యాన్ని చూసి మోహించి, తన రాక్షస రూపాన్ని వీడి, ఒక సుందర యువతిగా మారి, జరగబోయే ప్రమాదం గురించి వారిని హెచ్చరిస్తుంది. ఇంతలో హిడింబుడు అక్కడికి వచ్చి, భీమునితో భీకరంగా పోరాడి అతని చేతిలో హతమవుతాడు. హిడింబి, భీముని వివాహం చేసుకోవాలని కోరుతుంది. కుంతీ, యుధిష్ఠిరుల అంగీకారంతో, వారికి ఒక కుమారుడు కలిగే వరకు కలిసి ఉండటానికి భీముడు ఒప్పుకుంటాడు. వారికి పుట్టిన కుమారుడే అత్యంత బలశాలి, మాయావి అయిన ఘటోత్కచుడు.అక్కడి నుండి ప్రయాణించి, పాండవులు ఏకచక్రపురం అనే గ్రామంలో ఒక బ్రాహ్మణుని ఇంట్లో ఆశ్రయం పొందుతారు. ఆ గ్రామాన్ని బకాసురుడు అనే రాక్షసుడు పీడిస్తుంటాడు. ప్రతిరోజూ ఒక బండిడు అన్నం, రెండు దున్నపోతులు, ఒక మనిషిని ఆహారంగా పంపాలనేది అతని నియమం. ఒకరోజు ఆ బ్రాహ్మణుని వంతు వస్తుంది. ఆ కుటుంబం యొక్క దుఃఖాన్ని చూసి, కుంతీదేవి వారి బదులుగా తన కుమారుడైన భీముడిని పంపుతానని మాట ఇస్తుంది. భీముడు బకాసురుని వద్దకు ఆహారం తీసుకువెళ్లి, అతని ముందే ఆ అన్నాన్ని తినడం ప్రారంభిస్తాడు. కోపంతో బకాసురుడు దాడి చేయగా, భీముడు అతనితో పోరాడి, సంహరిస్తాడు. ఆ విధంగా ఏకచక్రపుర వాసులను రాక్షస పీడ నుండి విముక్తి చేస్తాడు.ద్రౌపదీ స్వయంవరంఏకచక్రపురంలో ఉండగా, పాంచాల దేశపు రాజైన ద్రుపదుడు తన కుమార్తె ద్రౌపదికి స్వయంవరం ప్రకటించాడని వింటారు. పాండవులు, బ్రాహ్మణ వేషంలోనే పాంచాల దేశానికి బయలుదేరుతారు. ద్రుపదుడు, ద్రోణుని చేతిలో తనకు జరిగిన అవమానానికి ప్రతీకారం తీర్చుకోగల అల్లుడిని పొందాలని ఒక కఠినమైన పరీక్షను ఏర్పాటు చేస్తాడు. ఆకాశంలో వేగంగా తిరిగే ఒక చేప బొమ్మను, దాని ప్రతిబింబాన్ని కింద నీటిలో చూస్తూ, ఒక అత్యంత బరువైన విల్లుతో కొట్టాలి.స్వయంవరానికి శిశుపాలుడు, జరాసంధుడు, శల్యుడు వంటి గొప్ప రాజులతో పాటు దుర్యోధనుడు, కర్ణుడు కూడా వస్తారు. ఎవ్వరూ ఆ విల్లును ఎక్కుపెట్టలేకపోతారు. కర్ణుడు విల్లును ఎక్కుపెడతాడు, కానీ ద్రౌపది "సూతపుత్రుని నేను వరించను" అని ప్రకటించడంతో అవమానంతో వెనుదిరుగుతాడు. ఇక ఎవరూ ముందుకు రాకపోవడంతో, ద్రుపదుడు నిరాశ చెందుతాడు. అప్పుడు, బ్రాహ్మణుల గుంపులో నుండి అర్జునుడు ముందుకు వస్తాడు. అతను సునాయాసంగా విల్లును ఎక్కుపెట్టి, నీటిలోని ప్రతిబింబాన్ని చూస్తూ, ఏకాగ్రతతో బాణాన్ని సంధించి, ఆ మత్స్య యంత్రాన్ని ఛేదిస్తాడు. ద్రౌపది అతని మెడలో వరమాల వేస్తుంది.బ్రాహ్మణ వేషంలో ఉన్న వ్యక్తి విజయం సాధించడం చూసి, మిగతా రాజులు ఆగ్రహించి, ద్రుపదునిపై దాడి చేస్తారు. భీమార్జునులు వారిని ఎదుర్కొని, ఓడిస్తారు. శ్రీకృష్ణుడు, బలరాముడు అక్కడే ఉండి, ఆ బ్రాహ్మణులు పాండవులే అని గుర్తిస్తారు.పాండవుల వివాహం మరియు ఇంద్రప్రస్థ నిర్మాణంపాండవులు ద్రౌపదిని తీసుకుని తమ నివాసానికి తిరిగి వస్తారు. ద్వారం వద్ద నుండే, "అమ్మా, ఈరోజు ఒక అద్భుతమైన భిక్ష దొరికింది" అని అంటారు. లోపల ఉన్న కుంతి, చూడకుండానే, "దొరికిన దానిని మీరైదుగురూ సమానంగా పంచుకోండి" అని అంటుంది. తల్లి మాటను జవదాటలేని పాండవులు అయోమయంలో పడతారు. వ్యాసమహర్షి అక్కడికి వచ్చి, ద్రౌపదికి పూర్వజన్మలో ఉన్న వరం కారణంగా, ఆమె ఐదుగురినీ వివాహమాడటం ధర్మమేనని వివరిస్తాడు. ద్రుపదుడు మొదట అంగీకరించకపోయినా, వ్యాసుని మాటపై ఐదుగురు పాండవులకు ఇచ్చి ద్రౌపదితో వివాహం జరిపిస్తాడు.పాండవులు బ్రతికే ఉన్నారని, ద్రుపదుని వంటి శక్తివంతమైన రాజుతో సంబంధం ఏర్పరచుకున్నారని తెలిశాక, హస్తినాపురంలో కలకలం రేగుతుంది. భీష్ముడు, విదురుడు, ద్రోణుడు పాండవులకు వారి అర్ధరాజ్యం ఇవ్వాలని సూచిస్తారు. ధృతరాష్ట్రుడు అంగీకరించి, పాండవులను హస్తినాపురానికి ఆహ్వానిస్తాడు. రాజ్యాన్ని రెండుగా విభజించి, సారవంతమైన హస్తినాపుర ప్రాంతాన్ని కౌరవులకు ఉంచి, అడవులతో నిండిన, బీడు భూమి అయిన ఖాండవప్రస్థాన్ని పాండవులకు ఇస్తాడు.పాండవులు శ్రీకృష్ణుని సహాయంతో ఖాండవప్రస్థానికి వెళతారు. విశ్వకర్మ, మయసభల సహాయంతో, ఆ అరణ్యాన్ని దహించి, దాని స్థానంలో స్వర్గాన్ని తలపించే ఇంద్రప్రస్థ నగరాన్ని నిర్మిస్తారు. మయుడు పాండవులకు అద్భుతమైన, మాయాజాలంతో నిండిన ఒక సభాభవనాన్ని నిర్మించి ఇస్తాడు. పాండవులు యుధిష్ఠిరుని సారధ్యంలో ధర్మబద్ధంగా రాజ్యపాలన చేస్తూ, ప్రజల మన్ననలు పొందుతారు.ఇదే సమయంలో, ద్రౌపది విషయంలో పాండవుల మధ్య కలహాలు రాకుండా ఉండటానికి, నారదుడు ఒక నియమాన్ని విధిస్తాడు. ద్రౌపది ఒక్కో సంవత్సరం ఒక్కో సోదరునితో గడుపుతుంది. ఆ సమయంలో, ఆమె ఉన్న ఏకాంత మందిరంలోకి మరొక సోదరుడు ప్రవేశిస్తే, వారు పన్నెండు సంవత్సరాలు తీర్థయాత్రలు చేయాలి. ఒకసారి, ఒక బ్రాహ్మణుని ఆవులను దొంగలు అపహరించగా, వారిని శిక్షించడానికి ఆయుధాలు అవసరమవుతాయి. ఆయుధాలు ద్రౌపది, యుధిష్ఠిరుడు ఉన్న గదిలో ఉంటాయి. ధర్మరక్షణ కోసం, అర్జునుడు నియమాన్ని ఉల్లంఘించి, గదిలోకి ప్రవేశించి, ఆయుధాలు తీసుకుని దొంగలను శిక్షిస్తాడు. నియమం ప్రకారం, అతను పన్నెండు సంవత్సరాల తీర్థయాత్రలకు బయలుదేరతాడు. ఈ యాత్రలో, అతను నాగకన్య ఉలూపిని, మణిపుర రాకుమారి చిత్రాంగదను వివాహమాడతాడు. చివరిగా, ద్వారకలో శ్రీకృష్ణుని చెల్లెలైన సుభద్రను, కృష్ణుని ప్రోత్సాహంతో అపహరించి, వివాహం చేసుకుంటాడు. వారికి జన్మించిన వాడే వీరుడైన అభిమన్యుడు.ఈ విధంగా, ఆదిపర్వంలో కురువంశపు పుట్టుక, పాండవ కౌరవుల జననం, వారి మధ్య వైరం, పాండవుల అరణ్యవాసం, ద్రౌపదీ వివాహం మరియు ఇంద్రప్రస్థ రాజ్యస్థాపన వంటి ముఖ్య ఘట్టాలు ముగుస్తాయి. ఇది రాబోయే మహా సంగ్రామానికి పునాది వేస్తుంది.