మహాభారతం: స్త్రీ పర్వం - రణభూమిలో రాణుల రోదనలు

స్త్రీ పర్వం: విజయం మిగిల్చిన విషాదంసౌప్తిక పర్వంలో అశ్వత్థామ సృష్టించిన నరమేధం, యుద్ధం యొక్క చివరి క్రూరమైన అంకాన్ని పూర్తిచేసింది. ఇక కురుక్షేత్రంలో మిగిలింది శవాల గుట్టలు, రక్తపు మడుగులు, మరియు అంతులేని నిశ్శబ్దం. హస్తినాపురంలో, గుడ్డి రాజైన ధృతరాష్ట్రుడు, తన సారథి సంజయుడు చెప్పబోయే చివరి వార్త కోసం ఆత్రుతగా, భయంగా ఎదురుచూస్తున్నాడు.సంజయుడు, దుఃఖభారంతో, కన్నీళ్ళతో, యుద్ధం యొక్క తుది ఫలితాన్ని వివరిస్తాడు. దుర్యోధనుడు అధర్మంగా హతమవ్వడం, కౌరవ సైన్యం పూర్తిగా నాశనమవ్వడం, చివరకు అశ్వత్థామ చేసిన ఘోరకలిని వివరిస్తాడు. తన నూరుగురు కుమారులు, మనవళ్ళు, బంధువులు, సైన్యం మొత్తం నశించిపోయిందని విన్న ధృతరాష్ట్రుడు, ఒక పెద్ద వృక్షం పిడుగుపాటుకు కూలినట్లుగా కుప్పకూలిపోయాడు. అతని శోకం, ఆగ్రహంగా మారింది.ఆయన కోపమంతా, తన కుమారులలో అత్యధికులను సంహరించిన భీమసేనుడిపైకి మళ్ళింది. పాండవులు, శ్రీకృష్ణుడు, ధృతరాష్ట్రుడిని, గాంధారిని పరామర్శించడానికి హస్తినాపురానికి వస్తున్నారని తెలిసి, ధృతరాష్ట్రుడు ఒక భయంకరమైన నిర్ణయం తీసుకుంటాడు. "భీముడు ఎక్కడ? నా కుమారులను చంపిన వాడిని ఒక్కసారి కౌగిలించుకోవాలి" అని అంటాడు.ఆయన మాటలలోని కపట ప్రేమను, అంతర్లీనంగా ఉన్న ప్రతీకారేచ్ఛను శ్రీకృష్ణుడు పసిగడతాడు. ధృతరాష్ట్రునికి పదివేల ఏనుగుల బలం ఉందని, ఆ ఉక్కు కౌగిలిలో భీముడు నుజ్జునుజ్జు కావడం ఖాయమని ఆయనకు తెలుసు. పాండవులు రాజభవనంలోకి ప్రవేశించగానే, ధర్మరాజు, నకులసహదేవులు, అర్జునుడు ధృతరాష్ట్రుని పాదాలకు నమస్కరిస్తారు. భీముడు ముందుకు రాగానే, శ్రీకృష్ణుడు అతడిని పక్కకు లాగి, భీముని ఆకారంలో ఉన్న ఒక ఇనుప ప్రతిమను ధృతరాష్ట్రుని ముందుకి నెడతాడు.పుత్రశోకంతో, గుడ్డి కోపంతో ఉన్న ధృతరాష్ట్రుడు, ఆ ఇనుప ప్రతిమనే భీముడని భావించి, తన సర్వశక్తులనూ ఉపయోగించి, గట్టిగా కౌగిలించుకుంటాడు. ఆయన పట్టుకు, ఆ ఉక్కు విగ్రహం కూడా పొడిపొడిగా రాలిపోతుంది. అంతటితో ఆయన కోపం చల్లారి, నోటి నుండి రక్తం కక్కుకుని, కిందపడిపోతాడు. "అయ్యో! కోపంలో నా సోదరుని కుమారుడిని చంపుకున్నాను" అని విలపిస్తాడు. అప్పుడు శ్రీకృష్ణుడు, "రాజా! శాంతించు. నీవు చంపింది భీముడిని కాదు, ఒక ఇనుప విగ్రహాన్ని. నీ కోపాన్ని నేను ముందుగానే ఊహించాను" అని చెప్పి, భీముడిని కాపాడతాడు. ఆ తర్వాత, ధృతరాష్ట్రుడు పశ్చాత్తాపంతో పాండవులను కౌగిలించుకుని ఓదారుస్తాడు.రణభూమికి రాణుల పయనంహస్తినాపురంలో పురుషుల కంటే, వితంతువులైన స్త్రీల ఆర్తనాదాలే ఎక్కువగా వినిపిస్తున్నాయి. తమ భర్తలను, కుమారులను, తండ్రులను చివరిసారిగా చూసుకోవాలని వారు తపిస్తున్నారు. వ్యాసుని సూచన మేరకు, గాంధారి, కుంతి, ద్రౌపది, మరియు ఇతర కురు, పాంచాల వంశ స్త్రీలందరూ కురుక్షేత్ర రణభూమికి బయలుదేరారు. జీవితంలో అంతఃపురం దాటి ఎరుగని ఆ రాణులు, సామాన్య స్త్రీలతో కలిసి, కాళ్ళకు చెప్పులు లేకుండా, విరబూసుకున్న జుట్టుతో, శవాల గుట్టల వైపు నడచి వెళ్ళడం ఒక హృదయవిదారకమైన దృశ్యం.కురుక్షేత్రం, ఒకప్పుడు పవిత్రభూమి, ఇప్పుడు ఒక మహా శ్మశానంగా మారింది. గద్దలు, నక్కలు, కాకులు శవాలను పీక్కుతింటున్నాయి. దుర్గంధంతో నిండిన ఆ వాతావరణంలో, ప్రతి స్త్రీ తనవారి కోసం వెతుక్కుంటోంది.గాంధారి శోకం మరియు శాపంగాంధారి, తన దివ్యదృష్టితో (లేదా సంజయుని వర్ణనతో), ఆ భీభత్సాన్ని చూస్తూ ముందుకు సాగుతుంది. ఆమె మొదట తన జ్యేష్ఠ పుత్రుడు, కురురాజు అయిన దుర్యోధనుని మృతదేహం వద్దకు చేరుకుంటుంది. ఒకప్పుడు మణిమయ కిరీటాలతో, రాజభోగాలతో వెలిగిన తన కుమారుడు, ఇప్పుడు దుమ్ములో కలిసిపోయి, తొడలు విరిగి, పక్షులచే పీక్కుతినబడుతూ పడి ఉండటం చూసి, ఆమె గుండెలు పగిలేలా విలపిస్తుంది. "నాయనా సుయోధనా! ఏ సింహాసనం కోసమైతే ఈ ఘోరానికి ఒడిగట్టావో, ఆ సింహాసనం ఇప్పుడు ఎక్కడ? నిన్ను చూసి గర్వపడే నీ మిత్రుడు కర్ణుడు ఎక్కడ?" అంటూ ఆమె శోకం మిన్నుముట్టింది.ఒకరి తర్వాత ఒకరుగా, ఆమె తన నూరుగురు కుమారుల శవాలను చూస్తుంది. దుశ్శాసనుడి గుండెలను చీల్చి రక్తం తాగిన ప్రదేశాన్ని చూసి మూర్ఛపోతుంది. అక్కడ పడి ఉన్న కర్ణుని శరీరాన్ని చూసి, అతని భార్య పక్కన కూర్చుని విలపిస్తుంది. ద్రోణుడు, భీష్ముడు, శల్యుడు, జయద్రథుడు... అందరి మృతదేహాల వద్ద ఆమె విలాపం, రణభూమిలో ప్రతిధ్వనిస్తుంది.ఆమె విలాపం, క్రమంగా శ్రీకృష్ణునిపై ఆగ్రహంగా మారుతుంది. ఆమె శ్రీకృష్ణుని వద్దకు వెళ్లి, నిప్పులు చెరిగే కళ్ళతో ఆయన వైపు చూస్తూ ఇలా అంటుంది:"కృష్ణా! వాసుదేవా! ఈ మహా వినాశనానికంతటికీ కారణం నువ్వే! నీవు తలచుకుంటే, ఈ యుద్ధాన్ని ఆపగలిగేవాడివి. కానీ, నీవు ఏమీ చేయకుండా, నా కుమారులందరూ నాశనమవ్వడాన్ని చూస్తూ ఆనందించావు. నా కళ్ళ ముందే నా కురువంశం నాశనమైంది. నా పాతివ్రత్యంలో, నా తపస్సులో శక్తి ఉంటే, నేను నిన్ను శపిస్తున్నాను..."ఏ విధంగానైతే ఈ కురువంశం, బంధువులు ఒకరినొకరు చంపుకుని నశించారో, అదే విధంగా, నేటికి సరిగ్గా ముప్పై ఆరవ సంవత్సరంలో, నీ యదువంశం కూడా, తమలో తాము కలహించుకుని, ఒకరినొకరు చంపుకుని, నీ కళ్ళ ముందే పూర్తిగా నాశనమవుతుంది! నీవు నీ బంధువులందరినీ కోల్పోయి, అనాథగా, ఒక దిక్కులేని చావు చస్తావు. ఒక సాధారణ వేటగాడి చేతిలో, ఒక అడవిలో నీచమైన మరణాన్ని పొందుతావు. ఇది నా శాపం!"గాంధారి భయంకరమైన శాపానికి, సృష్టి మొత్తం కంపించింది. కానీ, శ్రీకృష్ణుడు ఏమాత్రం చలించకుండా, చిన్నగా నవ్వి, "తల్లీ! నీ శాపాన్ని నేను స్వీకరిస్తున్నాను. యదువంశానికి ఈ గతి పట్టాలని నాకు ముందే తెలుసు. వారిని సంహరించగల శక్తి ముల్లోకాలలో ఎవరికీ లేదు. వారు తమలో తామే నశించాలి. నీవు జరగబోయే దానినే పలికావు. నీవు కేవలం ఒక నిమిత్తమాత్రురాలివి" అని ఎంతో ప్రశాంతంగా బదులిస్తాడు.కర్ణుని జన్మరహస్యం వెల్లడిగాంధారి శాంతించిన తర్వాత, అందరి మృతదేహాలకు అంత్యక్రియలు నిర్వహించే సమయం ఆసన్నమైంది. ధర్మరాజు, "ఈ రణభూమిలో మరణించిన ప్రతి యోధుడికీ, వారు మన పక్షమైనా, శత్రుపక్షమైనా, నేను నా సొంత బంధువులుగా భావించి, శాస్త్రోక్తంగా అంత్యక్రియలు నిర్వహిస్తాను" అని ప్రకటిస్తాడు.అప్పుడు, ఇంతసేపూ మౌనంగా రోదిస్తున్న కుంతీదేవి, ఇక ఆ భారాన్ని మోయలేక, తన కుమారుల వద్దకు వస్తుంది. ఆమె పాండవులతో, కన్నీరుమున్నీరవుతూ, "నాయనలారా! మీరు ఎవరినైతే 'సూతపుత్రుడు' అని హేళన చేశారో, ఎవరినైతే మీ ప్రధాన శత్రువుగా భావించి సంహరించారో, ఆ కర్ణుడు మీ అన్నయ్య! అతను రాధేయుడు కాదు, కౌంతేయుడు. సూర్యభగవానునికి నాకు కలిగిన జ్యేష్ఠ పుత్రుడు" అని ఆ భయంకరమైన నిజాన్ని వెల్లడిస్తుంది.ఆ మాటలు విన్న పాండవులు, పిడుగు పడినట్లుగా నిశ్చేష్టులయ్యారు. వారి కాళ్ళ కింద భూమి కంపించినట్లయింది. ముఖ్యంగా ధర్మరాజు, ఆ వార్తను తట్టుకోలేక స్పృహతప్పి పడిపోతాడు. తేరుకున్న తర్వాత, అతను తన తల్లిని నిందిస్తూ, "అమ్మా! ఎంత ఘోరమైన నిజాన్ని దాచావు? ఈ రహస్యం మాకు ముందే తెలిసి ఉంటే, ఈ యుద్ధమే జరిగి ఉండేది కాదు కదా! సామ్రాజ్యమంతా అన్నగారి పాదాల వద్ద ఉంచి, మేము ఆయనకు సేవ చేసుకునే వాళ్ళం. నీవు దాచిన ఒక్క రహస్యం, ఈ కురువంశాన్నే నాశనం చేసింది" అని తీవ్రంగా విలపిస్తాడు.ఆ దుఃఖంలో, ఆవేశంలో, యుధిష్ఠిరుడు తన తల్లితో సహా, సమస్త స్త్రీ జాతిని శపిస్తాడు: "ఈ రోజు నుండి, ప్రపంచంలో ఏ స్త్రీ కూడా, తన కడుపులో ఏ రహస్యాన్ని దాచుకోలేదు గాక! (న స్త్రీషు రహస్యం గోప్యం భవిష్యతి)"ఆ తర్వాత, పాండవులు తమ అన్నగారైన కర్ణుడిని తలచుకుని, అతని గొప్పతనాన్ని, దానగుణాన్ని, పరాక్రమాన్ని స్మరించుకుని, గుండెలు పగిలేలా ఏడుస్తారు. ధర్మరాజు, "నా అన్నగారికి కూడా నేను అంత్యక్రియలు నిర్వహిస్తాను" అని చెప్పి, గంగానదీ తీరానికి వెళతాడు. అక్కడ, చనిపోయిన బంధువులందరికీ, మిత్రులకు, శత్రువులకు, పేరు తెలిసినవారికి, తెలియనివారికీ, అందరికీ శాస్త్రోక్తంగా తిలోదకాలు (తర్పణాలు) వదులుతాడు. ఆకాశమంతా వేలాది చితుల నుండి లేచిన పొగతో నిండిపోతుంది. గంగానది, వితంతువుల కన్నీటితో మరింత ఉప్పొంగినట్లుగా ప్రవహిస్తుంది.స్త్రీ పర్వం, యుద్ధం యొక్క కీర్తిని, పరాక్రమాన్ని కాదు, దాని వెనుక ఉన్న అంతులేని శోకాన్ని, వినాశనాన్ని, మరియు మానవ సంబంధాల విషాదాన్ని కళ్ళకు కట్టినట్లు చూపుతుంది. గెలిచినా, ఓడినట్లే మిగిలిన పాండవుల మానసిక వేదనకు ఇది నాంది పలుకుతుంది.